Ο έρπης ζωστήρας προκαλείται από τον ιό της ανεμοβλογιάς. Ο ιός βρίσκεται ανενεργός στο νευρικό ιστό κοντά στο νωτιαίο μυελό. Χρόνια αργότερα, ο ιός μπορεί να επανενεργοποιηθεί, ως έρπης ζωστήρας.
Τι είναι ο έρπης ζωστήρας
Ο έρπης ζωστήρας είναι μια επώδυνη ιογενής, αυτοπεριοριζόμενη νόσος. Προκαλείται από την επανενεργοποίηση, οποιαδήποτε χρονική στιγμή, του ιού που προκαλεί την ανεμοβλογιά, ο οποίος παραµένει στο νευρικό σύστηµα σε λανθάνουσα κατάσταση ακόμα και πολλά έτη μετά την αρχική νόσο.
Ο κίνδυνος εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα, καθώς και των επιπλοκών του, σύμφωνα με το ΑΠΕ, αυξάνεται με την ηλικία και αφορά συχνότερα άτομα άνω των 50 ετών. Ένα ποσοστό 20% των ανθρώπων θα εμφανίσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους έρπητα ζωστήρα. Οι ασθενείς που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν υποτροπές είναι οι ασθενείς που πάσχουν από Aids, καρκίνο, λευχαιμία, λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ή έχουν κάνει χημειοθεραπεία.
Έρπης ζωστήρας – Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα του έρπητα ζωστήρα κυμαίνονται από ήπια έως πολύ σοβαρά. Η συμπτωματολογία διαρκεί περίπου 10 μέρες και το σώμα επανέρχεται πλήρως μετά από 3-4 βδομάδες. Τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται η νόσος είναι:
- Φαγούρα
- Κακουχία
- Αιμωδία
- Ερυθρότητα
- Οίδημα
- Πονοκέφαλος
- Πόνος στο σώμα
- Υπερευαισθησία στην αφή
- Κάψιμο στη μέση, στην πλάτη και στην κοιλιά
- Αλλοδυνία (πόνος μετά από ερέθισμα που πριν δεν πονούσε)
- Υπεραλγησία (περισσότερος πόνος για το ίδιο ερέθισμα)
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο έρπης ζωστήρας είναι αυτοπεριοριζόμενος και ο πόνος υποχωρεί με την επούλωση του εξανθήματος. Ωστόσο σε ένα ποσοστό παραμένουν χρόνιες επιπλοκές. Ιδίως στις μεγαλύτερες ηλικίες, καθώς έως το 20% των πασχόντων από έρπητα ζωστήρα, είναι άνω των 50 ετών.
Η συχνότερη και σημαντικότερη από αυτές είναι η µεθερπητική νευραλγία, δηλαδή µακροχρόνιος νευροπαθητικός πόνος διάρκειας άνω των 30 ημερών, που προκαλείται ακόμα και από πολύ ήπια ερεθίσµατα, όπως η αφή των ρούχων ή ένα ελαφρύ αεράκι.
Μπορεί να διαρκέσει µήνες ή ακόµα και χρόνια και οι επιπτώσεις του είναι πολύ σοβαρές, γιατί διαταράσσουν τον ύπνο, την ψυχική υγεία, την εργασία, την κοινωνική ζωή και γενικότερα την ποιότητα ζωής. Επιπλέον, μπορεί να είναι δύσκολο να θεραπευτεί.
Έρπης ζωστήρας – Διάγνωση
Η διάγνωση είναι κλινική και στηρίζεται στο ιατρικό ιστορικό και την ιατρική εξέταση του ασθενούς. Η εργαστηριακή ανίχνευση του ιού γίνεται με μοριακή ανίχνευση PCR από δείγμα φυσαλίδων ή αίματος μόνο σε άτυπες περιπτώσεις που αφορούν κυρίως ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.
Έρπης ζωστήρας – Θεραπεία
Η θεραπεία είναι κυρίως συμπωματική και ανακουφιστική με κομπρέσες αλουμινόνερου και τοπικές λοσιόν καλαμίνης. Η χρήση κορτιζόνης είναι αμφιλεγόμενη, ενώ ο πόνος αντιμετωπίζεται με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, οπιοειδή, αντιεπιληπτικά ή αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Ειδική αντιική θεραπεία δίδεται για μείωση της διάρκειας του εξανθήματος και του νευροπαθητικού πόνου και, για να είναι αποτελεσµατική, πρέπει να ξεκινήσει εντός 72 ωρών από την εµφάνιση του εξανθήµατος.
Ενδονοσοκομειακή αντιμετώπιση συστήνεται σύμφωνα με το ΑΠΕ, σε σοβαρές καταστάσεις, όπου υπάρχει προσβολή του οφθαλμού, του κεντρικού νευρικού συστήματος ή διάχυτη προσβολή όπως στην περίπτωση ανοσοκατεσταλμένων ασθενών, σε προσβολή περισσοτέρων του ενός δερμοτομίων και σε βακτηριακή επιλοίμωξη των βλαβών του προσώπου.
Προληπτικά συστήνεται εμβολιασμός στους ενήλικες ηλικίας 60-75 ετών, ενώ, σε πολύ ευπαθείς ομάδες, μπορεί να χορηγηθεί ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη μετά από έκθεση στον ιό.
